Jatorrizko herrialdea

• Paris eta Euskal Herria, ezberdinak

  Thomas Pierre (1977) Paris, Frantzia

  Ze ezberdintasun dauden Parisen eta Euskal Herriaren artean... Erantzuna zabalegia dela, ez daki zer esan. Antropologoa da. Eguneroko erritmoan ikusten du aldea, baina topiko asko daude baita ere: goiz afaltzearen kontua...

• Bizileku guztiak dira ezberdinak

  Thomas Pierre (1977) Paris, Frantzia

  Toki guztiak dira ezberdinak bizitzeko, beraz normala da esatea Paris eta Hendaia ezberdinak direla, Gros eta Antiguo bezala.

• Txinan zein hizkuntza hitz egiten diren

  Jie Shen (1983) Suzhou, Txina

  Txinan zein hizkuntza hitz egiten diren azaltzen du: ofiziala mandarina dela, eta gero eskualde bakoitzak bere dialektoa duela.

• Iranekin duen erlazioa

  Fariba Sheikhan Uriarte (1988) Gernika, Euskal Herria

  Iranekin gaur duen harremana: Internet bidez mantentzen du kontaktua, noizean behin joaten da.

• Iranen farsia eta arabiera gehienbat

  Fariba Sheikhan Uriarte (1988) Gernika, Euskal Herria

  Iranen hitz egiten diren beste hizkuntzak arabiera eta ingelesa dira; azaria Azerbajanen, gertu dagoenez, baina berez ez.

• Iranekiko aurreiritziak

  Fariba Sheikhan Uriarte (1988) Gernika, Euskal Herria

  Iranen inguruak aurreiritziak badaudela dio, Ekialde Hurbileko herrialde guztiak zaku berdinean sartzen dituztela hedabideek eta ezjakintasun handia dagoela.

• Txinako gizartea beldurrez bizi da

  Zhanpeng Ling (1990) Hong Kong, Txina

  Milaka urtetan beldurra erabili dela aipatzen du, kultura desberdinak elkarrekin mantentzeko tresna gisa eta, tristea bada ere, Txina ez dela bakarra.

• Emakume txinatarren bizitza soziala

  Zhanpeng Ling (1990) Hong Kong, Txina

  Gizarte txinatarra matxista dela azpimarratzen du. Iraupenean soilik indarra jartzearen ondorioa da bere ustez.

• Hindia, urdua eta ingelesa

  Syyada Faheem () India, India

  Syyada Faheem Indiakoa da baina orain Australian bizi da. Hindia, urdua eta ingelesa dira berak dakizkien hizkuntzak. Indian hizkuntza asko daude.

• Hindia, urdua eta ingelesa (hindiz)

  Syyada Faheem () India, India

  Syyada Faheem Indiakoa da baina orain Australian bizi da. Hindia, urdua eta ingelesa dira berak dakizkien hizkuntzak. Indian hizkuntza asko daude (hindiz).

• Galizieraren egoera

  Davide Filgueiras Cabaleiro (1982) Coruña, Galizia

  Nolabaiteko lotsa ematen dio zenbaiteri galiziera hitz egiteak, gaztelaniaren azpitik balego bezala. Davidek dio kulturalki ahaldundu behar direla eta harrotasunez erakutsi behar dutela galiziarrak direla. Egoera hau Galiziako Hizkuntza Politikaren ondorio da Davidentzat, gobernuak galizieraren kontra egiten baitu.

• Inmigrazioa Ingalaterran

  Helen Groome (1958) Erresuma Batua, Ingalaterra

  Ingalaterran, batez ere, Asiakoak, Indiakoak, Afrikakoak, eta Europa Ekialdekoak dira etorkinak.

• Inmigrazioa Katalunian I

  Jordi Estivill i Castany (1985) Bartzelona, Katalunia

  Askotan inmigrazioaren kontzeptu okerra dugula dio Jordik, etorkinengan pentxatzen dugunean askotan Europaz kanpoko norbaitengan pentsatzen dugula, eta, adibidez Katalunian, italiarren presentzia handia dela. Hizkuntza, komunitatea eta beste zenbait gai interesgarri lantzen ditu pasarte honetan.

• Inmigrazioa Katalunian II

  Jordi Estivill i Castany (1985) Bartzelona, Katalunia

  Askotan inmigrazioaren kontzeptu okerra dugula dio Jordik, etorkinengan pentxatzen dugunean askotan Europaz kanpoko norbaitengan pentsatzen dugula, eta, adibidez Katalunian, italiarren presentzia handia dela. Hizkuntza, komunitatea eta beste zenbait gai interesgarri lantzen ditu pasarte honetan.

• Katalanaren egoera

  Jordi Estivill i Castany (1985) Bartzelona, Katalunia

  Katalanaren egoera geografikoki oso ezberdiña da. Jordirentzat ez da egoera ona, gaztelaniaren eta frantsesaren presioa jasaten baitu, eta mendekotasun horrek asko ahultzen baitu. Instituzioen papera eta jendearen konpromisoa azpimarratzen ditu.

• Bizitza sozial aktiboa Euskal Herrian I

  Janusz Borkowski (1984) Suwaki, Polonia

  Poloniatik Euskal Herrira, aldaketarik handiena bizitza sozialean nabaritu du. Polonian plan gehienak etxean egiten dira. Euskal Herrian, berriz, kalean-eta plan asko. Euskal Herrian bizitza oso aktiboa da.

• Bizitza sozial aktiboa Euskal Herrian II (polonieraz)

  Janusz Borkowski (1984) Suwaki, Polonia

  Euskal Herrian bizitza sozial aktiboagoa, Polonian baino. Polonieraz hitz egiten du.

• Poloniako hizkuntzak

  Janusz Borkowski (1984) Suwaki, Polonia

  Polonian dialektoak dituzte, eta baita kanpoko beste hizkuntza batzuk ere.

• Mongoliarrak inprobisatzen onak

  Naran-Erdene Tumur-Urgudul () Ulan Bator, Mongolia

  Mongoliarrak nomadak dira, eta ohituta daude inprobisatzera eta egoera guztietara egokitzera. Geneetan dutela dio.

• Hemengoa ere sentitzen da

  Naran-Erdene Tumur-Urgudul () Ulan Bator, Mongolia

  Hernanin euskaldun asko dagoela eta kanpotik ere parrandan joaten da jende asko. Lagun eta ezaguna euskaldunak ditu, eta gustatzen zaizkio. Hitzekoak direla dio eta laguntzeko prest daudela beti. Hemengoa ere sentitzen da pixka bat, nomada delako.

• Egiptoko hizkuntzak

  Sara El Houssiny (1986) El Cairo, Egipto

  Egipton hitz egiten den beste hizkuntza bat aipatzen du, Nubiakoa, arabieraren oso desberdina dena.

• Eguerdian dendak ixteari buruz

  Sara El Houssiny (1986) El Cairo, Egipto

  Egiptoko eta hemengo bizimoduak alderatzen ditu. Eguerdian dendak ixtea ez da ohikoa Egipton. Bazkaldu ere nahi duenean egiten dute han, ez dago bazkalordurik.

• Euskaldunak egiptoarrak baino hotzagoak, hasieran

  Sara El Houssiny (1986) El Cairo, Egipto

  Egipton kalean jendearekin hitz egitea gustatzen zaie, baita ezezagunekin ere. Hemen itxiagoak ei gara, hasieran.

• Egipton izan zituen lanak

  Sara El Houssiny (1986) El Cairo, Egipto

  Egipton izan zituen lanak aipatzen ditu: exportazio-inportazio arloan eta banketxe batean.

• Gutxien gustatzen zaiona: eguraldia

  Radi Stoyanova (1999) Bulgaria, Bulgaria

  Eguraldia da gutxien gustatzen zaiona Euskal Herritik.

• Seul eta Donostia konparatzen

  Eunhye Kim (1973) Seul, Hego Korea

  Seul eta Donostia alderatzen ditu. Seul hiria 24 orduz dago piztuta, eta posible da edozein ordutan jatea, erostea... Donostian ez. Hemen gurasoak seme-alabekin asko daude eta asko jolasten dute kalean; Seulen ez.

• Korean lan eta lan, pentsatu gabe

  Eunhye Kim (1973) Seul, Hego Korea

  Euskal Herritik zer gustatzen zaion galdetuta, presarik gabe bizitzea erantzun du. Zer nahi dugun eta zer gustatzen zaigun pentsatzen ei dugu. Korean, berriz, beti lanean dabiltza, pentsatu gabe eta aisialdi gabe.

• Armeniera gehiago hitz egiten da diasporan

  Vahe Papyan (1993) Armadir, Armenia

  Armeniera gutxi gorabehera hamar milioik hitz egiten dute; hala ere, Armeniak hiru milioi biztanle ditu; diasporan bizi dira armeniar gehienak eta hizkuntza gorde dute.

• Errusiera ere hitz egiten da bertan

  Vahe Papyan (1993) Armadir, Armenia

  Armenieraz gain, errusiera hitz egiten da Armenian, Sobietar Batasunaren parte izan baitzen. Ingelesa ere nahikotxo erabiltzen da bertan.

• Gaur egun ez da hainbeste ikasten errusiera

  Vahe Papyan (1993) Armadir, Armenia

  Gaur egun gazteek ez dute hainbeste ikasten errusiera, eta dakitena gaizki hitz egiten dute.

• Erevango unibertsitatean, euskal kultura ikasten

  Vahe Papyan (1993) Armadir, Armenia

  Bere gurasoek Euskal Herriaren ezagutza nola izan zuten bada? Euren helmuga Espainia zen, baina ondo begiratu zuten lehenik zer egoera zeuden bertan, eta antzekotasunak ikusirik Euskal Herria aukeratu zuten. Gaur egun informazio gehiago dago Armenian, eta Erevaneko unibertsitatean euskal kultura eta hizkuntzaren inguruko ikasketak badira.

• Helduek badakite errusiera Hungarian

  Edina Eszter (1977) Hungaria, Hungaria

  Hungariako hizkuntza ofiziala hungariera da; ingelesa ikasten da gaur egun, zaharrek ordea, errusiera badakite, izan ere, herrialde komunista izan zenez, beharrezkoa zuten ikastea.

• Kaldereroak Errumaniakoak, ez Hungariakoak

  Edina Eszter (1977) Hungaria, Hungaria

  Kaldereroen kantua Hungarian ez da ezagutzen: lehen aldiz hemen entzun zuen. Hungariatik datozen kaldereroak, hartzarekin... hura ez dela horrela. Pentsatzen du, Transilbaniako (Errumania) jendea izango zela, lehen Hungaria baitzen.

• Euskal Herria polita da

  Marlijn Van Ijzeren (1978) Amersfoort, Herbehereak

  Herbeheretako herriak bai, baina paisaia ez du faltan ematen. Donostiako pasaia polita dela dio.

• "Coffe shop"-ak baino gehiago Amsterdamen

  Marlijn Van Ijzeren (1978) Amersfoort, Herbehereak

  "Coffee shop" asko daude Amsterdamen, turistak erakartzen dituzte. Marlijn ez da "Coffee shop" zalea, hori baino gauza interesgarriagoak daudela dio Amsterdamen.

• Jatordu desbedinak Herbeheretan eta Euskal Herrian

  Marlijn Van Ijzeren (1978) Amersfoort, Herbehereak

  Euskal Herrian Herbeheretan baino garrantzia gehiago ematen zaie jatorduei.

• Indonesiera, denen artean ulertzeko

  Alia Adhia (1982) Yakarta, Indonesia

  Bere herrialdean indonesiera hitz egiten da; badaude beste dialekto eta hizkuntza dezente ere, baina elkarren artean ulertzeko hizkuntza indonesiera da.

• Hizkuntza asko Indonesian

  Alia Adhia (1982) Yakarta, Indonesia

  Indonesian hizkuntza asko hitz egiten dira; adibidez, bere aitak beste hizkuntza bat hitz egiten du, berak ulertu bai baina hitz egiten ez dakiena. Bere irlan, eta baita besteetan ere, hizkuntza asko daude.

• Negurik ez Indonesian

  Alia Adhia (1982) Yakarta, Indonesia

  Bidaian joateko oso ongi dago Indonesia; merkeagoa da, itsasoa eta hondartza dauzka, uharte asko daude, negurik ez dago...

• Greziako postreak eta yogurta

  Nikos Politakos (1982) Atenas, Grezia

  Greziako postreak. Yogurta aipatzen du. Inguruko herrialdeetan ere antzekoa da gastronomia, eta Greziakoa nahasketa bat dela dio.

• Lituaniera da ofiziala Lituanian

  Ruta Grinyte (1986) Lituania, Lituania

  Lituaniera da ofiziala Lituanian: beste hizkuntzak ikasi nahi badituzu ongi, baina ez da beharrezkoa. Gaur egun, ingelesa ikasten da bestela.

• Lituaniarrak ere hotzak

  Ruta Grinyte (1986) Lituania, Lituania

  Hoztasunean Lituaniako jendea euskaldunen oso antzekoa dela dio; beraz, etxean bezala sentitzen da.

• Arabieraren eta turkieraren arteko ezberdintasunak

  Salman Garip (1980) Kahraman Maraç, Turkia

  Turkieraren eta arabieraren arteko ezberdintasunak azaltzen ditu. Kemal Atatürk jeneralak janzkera, ohiturak etab. aldatu nahi izan zituen, Turkia europartzeko prozesu batean.

• Turkiako hizkuntzak; kurduera

  Salman Garip (1980) Kahraman Maraç, Turkia

  Bere aitak kurduera hitz egiten du; 1992 arte debekatua egon zen kurdueraz hitz egitea.

• Albaniera da hizkuntza ofiziala Albanian

  Aurel Ibo (1973) Korça, Albania

  Albanian jaio zen. Bere herrialdeko hizkuntza ofiziala albaniera da; grekera ere hitz egiten da bertan.

• Annapurna ondoan jaio zen

  Acharya Lama Sönam Rabgye (1973) Nepal, Nepal

  Bere jaioterria leku oso garai batean dago, 3.600 bat metrotara, Annapurna mendiaren inguruan. Oraingo Dalai Lamak Tibetetik ihes egin zuenean, Sönamen herritik pasa zen, ihes bidea izan zuelarik.

• Tibetera hitz egiteko arazorik ez

  Acharya Lama Sönam Rabgye (1973) Nepal, Nepal

  Tibetera hitz egiteko arazorik ez dago; Nepalen, tibetar errefuxiatu asko dago, eta, tibetar gobernuak (Tibetetik kanpo dagoena) eskola eta ospital asko ireki ditu errefuxiatuek beren hizkuntzan bizitzen jarrai dezaten. Himalayan bizi den jendeak, gainera, tibetarrekin lotura berezia du, bai hizkuntza mailan eta bai kultura eta espiritualtasun mailan ere; eurek ere tibetera ikasten dute.

• Zuriek dena kendu zieten

  Macebo Mavuso () Hego Afrika, Hego Afrika

  Xhosa herriaren inguruko historia pixka bat kontatzen du, euren antzezlanean agertzen dena: herri aberatsa zen, lurrak eta abereak bazituzten, baina, zuriak etorri zirenean, dena kendu zieten. Xhosatarrak zuriei lan eske joan behar izan zitzaizkien. Orduan, guda sortu zen.

• Bere haurrei mandinkeraz

  Bake Diatta (1972) Senegal, Senegal

  Bere haurrekin saiatzen da mandinkeraz egiten; telefonoz amarekin eta lagunekin egiten du. Hemen, Senegalgo bere lehengusuarekin ere bai, baina ez gehiegi. Senegal hegoaldean, Casamancen, gehiago hitz egiten da. Diola ere hitz egiten da bertan.

• Senegalen, hizkuntza asko

  Bake Diatta (1972) Senegal, Senegal

  Senegalen bertan hitz egiten diren hizkuntzak oso ezberdinak dira bata bestearekiko. Mandinkera bertsioa ez dago.

• Senegalen, denak senegaldar

  Bake Diatta (1972) Senegal, Senegal

  Etorkin maila ezberdinak daude: balantza batzuen alde eta besteen kontra dago (afrikarrak); ohituta dago. Senegalen ez da hori gertatzen kanpotarrekin.

• Hungarieraren familiakoa omen samiera

  Lill Tove Fredriksen (1971) Norvegia, Norvegia

  70.000 sami dira gutxi gorabehera. Hiztunak 25.000 direla uste du, baina zaila da jakitea. Bederatzi dialekto daude, eta gehienek iparraldeko samiera hitz egiten dute. Teoria asko daude, herri europarra direla esaten dute; hungarieraren eta finlandieraren familiakoa dela dio. Euskaldunekin ere gauza asko omen dituzte komunean, genetikoki %30a baino gehiago.

• Lau herrialdetan daude banatuta samiak

  Lill Tove Fredriksen (1971) Norvegia, Norvegia

  Bederatzi dialektoei hizkuntza esaten diete, eta askoren artean ez dira ulertzen. Berak, adibidez, hegoalderago bizi direnak ez ditu ulertzen. Lau herrialde ezberdinetan zehar daude barreiatuta samiak: Norvegia, Suedia, Finlandia eta Errusia.

• Debekatua izan zuten samiera erabiltzea

  Lill Tove Fredriksen (1971) Norvegia, Norvegia

  Samien gehiengoa Norvegian bizi da; zaila da hizkuntza eta herri bat mantentzea, lau herrialdetan banatua dagoenean; izan ere, herrialde bakoitzak bere legeak eta eskubideak ditu. Adibidez, Norvegian eskubide gehiago dituzte samiek herri bezala besteetan baino, baina hala ere euren eskubideengatik borrokatzen jarraitzen dute. Norvegian hitzarmen bat sinatu dute samien eskubideak babesteko, beste herrietan ez. Gaur egun eskoletan irakasten da samiera, lehen ez bezala; Norvegian, adibidez, debekatua zegoen samiera hitz egitea.

• Diyarbakir herria, turkiarrek deuseztua

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Diyarbakir herria, gizadiaren ondarea zena, turkiarrek deuseztun zutela dio, eta Unescok gai horren inguruan mantentzen duen isiltasunaz ere mintzatzen da.

• Kurduen egoera politikoa zaila

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Omarrek kurduen egoera politiko zailaren berri ematen du. Europar Batasunari, errefuxiatuen gaiarengatik turkiar gobernuarekin duen akordioa dela eta, koldarkeriaz jokatzea leporatzen dio.

• Kurduak baztertuta Turkiako Parlamentuan

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Turkiako Parlamentuan lau partidutatik hiru ados jarri ziren 60 parlamentari kurduak kartzelan sartzeko. Bestalde, gehiengoa galdua ikusita, baliogabetzat jo zituzten kurduak garaile atera ziren hauteskundeak.

• Kurdistanen bigarren indarra, Erdoganena

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Kurdistanen bigarren indarra Erdoganena da, erlijioari esker. Erdoganek gehiengoa galtzen zuela konturatuta, turkiar gobernuak beste hauteskunde batzuk egitea erabaki zuen. Omarrek joku zikina salatzen du.

• Kurduen egoera politikoa Parlamentuan (kurdueraz)

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Omarrek kurdueraz adierazten du kurduek nolako egoera bizi duten Turkiako Parlamentuan.

• Kurduen alderdiaren politika

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Omarrek alderdi kurduaren politika egiteko eraz dihardu. Kurduen alderdiak sistema laikoa defendatzen du. Ekialde Ertainean, emakumearen presentzia bermatzen duen bakarra dela dio.

• Kurduen alderdiaren eskaerak

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Alderdi kurduak baditu, independentzia eskaera baino lehen, beste hainbat eskaera: demokrazia Turkia osoan, besteak beste.

• Turkian indarrean dagoen legedia

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Turkian egun indarrean dagoen legedia 1982an jasandako estatu kolpe baten ondorioa da. Turkiarrek ez daukate egoera aldatzeko asmorik. PKK alderdikoak terrroristak zirela esan, eta ez zuten beraiekin politika egin nahi, eta orain 60 diputatu dituztenean ere ez.

• Kurduen bi aukerak

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Kurduei bi aukera soilik gelditzen zaizkiela dio Omarrek.

• Kurduen egoera Turkian (kurdueraz)

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Omarrek, kurdueraz, Erdoganek eskubide guztiak kendu nahi dizkiela azpimarratzen du. Sultana izan nahi duela dio. Turkiar alderdiek ere ez dietela kurduei eskubiderik eman nahi gogorarazten du.

• Kurduen egoera latza (kurdueraz)

  Omar Erten (1979) Mardin, Turkia, Kurdistan

  Turkian kurduek duten egoera politiko latzaren inguruan hitz egiten du Omarrek, kurdueraz.

• Hizkuntza gutxituak Italian

  Miki Lamedica (1986) Assisi, Italia

  Gobernutik ez da ezer egiten Italiako hizkuntza gutxituak babesteko. Ikastetxeetan ez dira hizkuntza horiek lantzen, baina jendea ari da sentsibilizatzen. Hizkuntza literarioak izatera heldu direnak babestuago daude, adibidez: siziliera eta napoliera.

• Zer gustatu hemendik eta zer Alemaniatik?

  Petra Elser (1953) Frankfurt, Alemania

  Gustura dago hemen. Jendea aktiboa da, kultur eskaintza handia dago... Politikoki gatazka handia izan da, eta elkarbizitza berreraiki egin behar da. Alemaniara doanean ere gustura egoten da han; alemanen hausnarketarako zaletasuna gustatzen zaio.

• Letoniera Letoniako hizkuntza ofizial bakarra

  Laura Lizuma (1988) Mazsalaca, Letonia

  Letonian hizkuntza ofizial bakarra dago: letoniera. Baina, errusiera eta beste hizkuntza batzuk ere erabiltzen dira.

• Alsazieraren egoera

  Caroline Suss (1971) Estrasburgo, Alsazia

  Eskoletan ume txikiekin erabiltzen da, baina eskola sistema guztiek ez dute erabiltzen. Beraren ustez garrantzitsua da umeekin lantzea, haiek baitira etorkizuna. Hizkuntza galtzea nahi ez bada, beraiekin landu behar dela argi du; izan ere, gelditzen diren hiztunak helduak dira. Oso gazte gutxik hitz egiten dute.

• Friuleraren aldeko agentzia

  William Cisilino (1974) Vain, Italia

  Agentzia bat daukate friulera hizkuntzaren politika linguistikoa sustatzeko. Hizkuntzari dagozkion zerbitzuak eskaintzen ditu.

• Gastronomia gustatu zaio gehien

  Henrik Osterberg (1965) Estokolmo, Suedia

  Gustura bueltatuko dela dio. Jendea gustatu zaio, eta batez ere gastronomia. "Pintxoak" eta "pintxopotea". Suedian antzeko plater txikiak dituzte, ospakizun batzuetarako.

• Ketxueraz gain, beste hizkuntzaren bat Ekuatorren?

  Blanca Rocío Tabi Fuérez (1983) Otalavo, Ekuador

  Natiboa den bakarra ketxuera da, eta honen dialektoak Ekuatore osoan hitz egiten dira.

• Peruko hizkuntzak

  Danitza Rosilla () Peru, Peru

  Perun hainbat hizkuntza hitz egiten dira, ketxua eta aimara, adibidez, baina Danitz akostaldekoa da eta gaztelaniaz soilik daki.

• Ohitura eta hizkuntza aldaketak

  Surendra Pantha (1980) Pokhara, Nepal

  Danimarkara joan zenean, hango gastronomia eta ordutegiak harrigarriak egin zitzaizkion. Baina azkar ohitu zen. Donostiako janariak antzekotasun gehiago ditu Nepalgoarekin. Hizkuntza Eskola Ofizialean ikasi du gaztelania.

• Lituania eta lituanierari buruzko datuak

  Diana Glebkute (1981) Vievis, Lituania

  Lituania eta lituanierari buruzko datuak.

• Telebistan egiten zuen lan

  Diana Glebkute (1981) Vievis, Lituania

  Telebista munduan egiten zuen lan Lituanian. Bertan telebistan aritzeko, ordea, euskara hobeto ikasi nahi du.

• Antzekotasunak Euskal Herriarekin

  Petur í Gong (1973) Faroe uharteak, Faroe Uharteak

  Euskarari buruz ez daki asko, baina beraiek ere herrialde txiki batekoak dira, eta interesa dute jakiteko. Danimarkatik bereiztea nahi dutenak ere badira Faroe uharteetan; beraz, antzeko egoeran daude.

• Ez du bere herrialdeko oroitzapen asko

  Fadilu Salifu (1997) Ghana, Ghana

  Ez du oroitzapen handirik bere herrialdearena. Baina hango jendea faltan ematen du.

• Galesera

  Eurig Salisbury (1983) Cardiff, Gales

  Galesera Gales osoan hitz egiten da, baina ez du gizarte guztiak erabiltzen. Galesko biztanleen %20ak hitz egiten du, hain zuzen. Eurigen ustez hiztunen kopurua jaitsi egin da, eta horrek kezkatu egiten du.

• "Gizarte eta gobernuak tandemean lan egin behar dute"

  Eurig Salisbury (1983) Cardiff, Gales

  Hizkuntza bat babesteko eta indartzeko gizarteak eta gobernuak batera egin behar dute lan. Galesko gobernuaren kasuan, hizkuntza indartzeko eta hiztunen kopurua handitzeko lan egiten dute. Hala ere, Eurigen ustez gobernuak diru gehiago eman beharko luke hizkuntzaren inguruan dauden aspektu guztiak asetzeko.

• Galeseraren dialektoak

  Eurig Salisbury (1983) Cardiff, Gales

  Galeseraren barruan dialektoak daude: iparraldean eta hegoaldean ez da berdin hitz egiten; baina denek ulertzen dute elkar.

• Dublinetik Zumaiarako aldaketa

  Len Bux (1967) Dublin, Irlanda

  Dublinetik eta Zumaiarako aldaketaz dihardu.

• Serbiaren egoera gaur egun

  Aleks Milovanovic (1972) Novi Sad, Serbia

  Bere jatorriaren egoeraren berri ematen du Aleksek. AEBetako inperialismotik ihesi etorri zen Europara.

• "Lehen orain baino askoz hobeto bizi ginen"

  Aleks Milovanovic (1972) Novi Sad, Serbia

  Serbiarren eta serbieraren egoera gaur egun.

• "Hobea da bertako osasun sistema"

  Anders Lanzén (1977) Estokholm, Suedia

  Suediako osasun sistema bertakoa baino okerragoa da; demokrazia, aldiz, ez.

• Norvegiaz zenbait datu

  Anders Lanzén (1977) Estokholm, Suedia

  Norvegiaz eta norvegieraz zenbait datu.

• Norvegiaz zenbait datu (norvegieraz eta euskaraz)

  Anders Lanzén (1977) Estokholm, Suedia

  Norvegiaz eta norvegieraz zenbait datu (norvegieraz eta euskaraz).

• Pulaarerari eta Senegali buruzko datu batzuk

  Maimouma Bassoum (1986) Podor, Senegal

  Pulaarera eta Senegali buruzko datu batzuk.

• Hizkuntza asko hitz egiten dira Errusian

  Irina Tichtchenko (1971) Krasnodar, Errusia

  Errusiari eta errusierari buruzko datuak.

• Errusian ere eleaniztasuna

  Irina Tichtchenko (1971) Krasnodar, Errusia

  Errusiako hizkuntzak: armeniera, poloniera...

• Bulgaria eta bulgarierari buruzko datuak

  Anelia Todoroa (1984) Vraca, Bulgaria

  Bulgaria eta bulgarierari buruzko datuak.

• Holandako beste hizkuntzak

  Willem Prinse (1962) Heerle, Herbehereak

  Holandan nederlanderaz gain, frisiera ere hitz egiten da. Arabiera ere hitz egiten da, immigrazioa dela eta.

• Zenbat hizkuntza hitz egiten dira Senegalen?

  Ridial Diame (1986) Fimela, Senegal

  Hamar bat hizkuntza hitz egiten dira Senegalen.

• Arjeliako hizkuntzak

  Jamel Djellaoui (1967) Cherchell, Aljeria

  Arabiera eta frantsesa hitz egiten dira Arjelian, baita berberera ere bai.

• Armeniatik zer gustatzen zaizu?

  Hasmik Minasyan (2008) Zumaia, Euskal Herria

  Dena gustatzen zaiola dio, supermerkatuak...

• Finlandiako hizkuntzak

  Mia Rissanen (1963) Helsinki, Finlandia

  Finlandiako hizkuntza ofizialak suomiera eta suediera dira. Samiera ere hitz egiten da, baina errekonozimendu txikiagoa dauka.

• Hango eta hemengo ohiturak

  Chenshi Fu (1988) Txina, Txina

  Txinako ospakizunak hona ekartzen saiatzen da. Eta hemengoak ere bere egiten ari da. Gabonetan Zumaiako familia batekin egoten da.

• Ordutegiak oso desberdinak Txinan

  Chenshi Fu (1988) Txina, Txina

  Txina eta Euskal Herria alderatzen ditu. Ordutegiak oso desberdinak dira, baina ohitzen ari da.

• Alemaniako hizkuntzak

  Michael Obach (1968) Melsungen, Alemania

  Alemanian alemaniera da hizkuntza ofiziala. Inmigrazioari esker, beste hainbat hizkuntza hitz egiten dira. Alemanierak aldaerak ere baditu.

• Senegalgo hizkuntzak

  Fatou Badji (1979) Dakar, Senegal

  Senegalgo hizkuntza batzuk aipatzen ditu.

• Senegalgo ohiturak

  Fatou Badji (1979) Dakar, Senegal

  Senegalgo ohiturak mantentzen saiatzen da, adibidez arroza, baina seme-alabek ez dute hain gustuko.

• Nahuatlera hizkuntza

  Gabriel Vazquez Chavez (1972) Cuetzalan Puebla, Mexiko

  Mexikon bertako hizkuntzak 65 dira; horien artean nahuatlera hizkuntza dago. 8-10 aldaera bitarte dituela uste du. Beraien bizitzan oso presente eta bizirik dagoela aitortzen du, nahiz eta orain gainbehera prozesu batean egon.

• Kooperatiba bateko sortzaile

  Gabriel Vazquez Chavez (1972) Cuetzalan Puebla, Mexiko

  Orain dela 39 urte kooperatiba bat sortu zuten, nekazaritzako eta elikaduraren inguruko arazoak eta lehentasunak lantzeko helburuarekin. Horrez gain, hezkuntzan aldaketak egiten ari dira eta, horretarako, Euskal Herriko laguntza jasotzen ari direla dio. Umeei naturaren garrantzia erakutsi nahi die, baita natura maitatzen ere.

• Zer da guarani izatea?

  Elias Caurey (1977) Ipitakuape, Bolivia

  Guarani izatea, bizitzeko eta izateko forma bat da. Bolivia, Brasil, Paraguay eta Argentinan daude guaraniak. Herrialdean dagoen hizkuntza aniztasuna oso handia da.

• Gizartearen sentsibilizazioa

  Elias Caurey (1977) Ipitakuape, Bolivia

  Elias idazlea da, eta formazioz soziologo eta antropologoa. Azken urteetan hezkuntzaren inguruan aritu da lanean. Horrez gain, gizartea sentsibilizatzen saiatzen ari dira guaranierarekin.

• Nasa, hizkuntza gutxituen artean

  Candelaria Ramos Ul (1982) Toribio, Kolonbia

  Kolonbian 63 hizkuntza daude, eta hauek departamendutan antolatzen dira. Nasa yuwe hizkuntza gutxituen artean aurkitzen da; izan ere, jendea departamenduz aldatzen ari da.

• Nasa hizkuntzan murgiltzeko zentroak

  Candelaria Ramos Ul (1982) Toribio, Kolonbia

  Nasa yuwe hizkuntza familian ikasten da, eta naturarekin eta animaliekin oso erlazionaturik dagoela dio Candelariak. 2011n nasa hizkuntzan murgiltzeko zentroak sortu zituzten, hizkuntza irakasteko helburuarekin.

• Maputxe herria

  Alberto Huenchumilla Marilao (1984) Temuko, Wallmapu

  Txilen bederatzi herri indigena daude, eta horien artean dago maputxe herria. Herri indigena horietatik, gehien hitz egiten den hizkuntza maputxea da, %80 batean. Beraz, beste herrien egoera askoz ere kritikoagoa da. Instituzioek mapudungun hizkuntza onar dezatela nahi dute. Instituzioetan hizkuntza hau erabiltzeko eskubidea izatea nahi dute, komunikabideetara iristea eta hezkuntzan aukeran izatea.

• Maputxe herria (mapudungunez)

  Alberto Huenchumilla Marilao (1984) Temuko, Wallmapu

  Txilen bederatzi herri indigena daude, eta horien artean dago maputxe herria. Herri indigena horietatik, gehien hitz egiten den hizkuntza maputxea da, %80 batean. Beraz, beste herrien egoera askoz ere kritikoagoa da. Instituzioek mapudungun hizkuntza onartzea nahiko lukete. Instituzioetan hizkuntza hau erabiltzeko eskubidea izatea nahi dute, komunikabideetara iristea eta hezkuntzan aukeran izatea. (mapudungunez)

• "Aimara egoera zail batean dago"

  Filomena Nina Huarcacho (1958) Italaque, Bolivia

  Gaztelania aimara ordezkatzen ari dela dio; jada ez da transmisiorik egiten, eta hiztun gehienak helduak dira.

• Gautemalan 21 hizkuntza maia daude

  Olga Sitan Miculax (1982) Patzun, Guatemala

  Guatemalan 21 hizkuntza maia hitz egiten dira. Bere hizkuntzaren jatorria Mexikon dago. Jatorri berdinetik datozen hizkuntzen artean errespetua dago.

• Hezkuntza alternatibo baten alde

  Olga Sitan Miculax (1982) Patzun, Guatemala

  Eskola batean egiten du lan. Bertan hainbat proiektu eramaten dira aurrera: gazteen lidergoa, emakumeen ahalduntzea, hezkuntza arloa, etab. Bera hezkuntza arloan dago. Honen helburua, gizartearentzako eskola alternatibo bat sortzea da. Umeei beraien kultura eta identitatea zein den erakustea, baita baloreak ere. Euskal Herrian dagoen egoerak inspiratu, eta bizitzen ari den prozesuak zerbaitetarako balio duela erakusten dio.

• Norvegiaz zenbait datu

  Anders Lanzén (1977) Estokholm, Suedia

  Norvegiaz eta norvegieraz zenbait datu.

• Norvegiaz zenbait datu (norvegieraz eta euskaraz)

  Anders Lanzén (1977) Estokholm, Suedia

  Norvegiaz eta norvegieraz zenbait datu (norvegieraz eta euskaraz). Finlandiari eta finlandierari buruz ere hitz egiten du.

• Abesti bat parmeseraz

  Sara Agnetti (1984) Felino, Italia

  Sarak kanta bat abesten du parmeseraz.

• Italiar estatuaren sorreraz

  Sara Agnetti (1984) Felino, Italia

  1861ean Italiako herrialde desberdinak bateratu zituzten, beraien arteko desberdintasunak handiak baziren ere. Sararen ustez, erabaki politikoa lehenetsi zen, identitateak bigarren maila batera alboratuz.

• Toskanera izendatu zuten Italiako hizkuntza ofiziala

  Sara Agnetti (1984) Felino, Italia

  Dante Alighierik "Divina Comedia" idazteko erabili zuelako aukeratu zen toskanera (Toscanako hizkera) Italiako hizkuntza ofizial bezala.

• Senarra nola ezagutu zuen

  Truc Phuong Truong Thi (1973) Dalat, Vietnam

  Senarra toki askotara joaten zen oporretan, eta Vietnamen ezagutu zuten elkar. Thailandiatik joan zen hara, hiru asterako. Bere izebarekin bizi zen eta denda bere esku utzi zuen; arropa josten zuen han, eta edariak ere saltzen zituen. Senarra dendara joan zen behin, esnea erostera, eta hitz egiten hasi ziren, vietnameraz eta ingelesez. Bueltatu zenean, elkarri eskutitzak idazten hasi ziren.

• Wilamowicetik dator, Silesiatik

  Tiöma Fum Dökter (1993) Wilamowice, Polonia

  Tiöma Wilamowicen bizi da. Bere herriko wymysory hizkuntza hitz egiten du. Wilamowice Silesiako eskualdean dago. Silesia Polonia eta Txekiar Errepublikan dago. Wymysory hizkuntza alemaniar bat da.

• Wymysory, hizkuntza diskriminatua

  Tiöma Fum Dökter (1993) Wilamowice, Polonia

  Wymysory hizkuntza diskriminatua izan da Bigarren Mundu Gerratik, bere jatorri alemanaren ondorioz. Poloniako gobernuak ez du hizkuntza hori onartzen. Hala ere, aipatzekoa da azken urteetan hizkuntza ideologia aldatzen ari dela. 2013an Varsoviako unibertsitatean wymysory akademia sortu zuten hizkuntza suspertzeko helburuarekin.

• Wymysory, hizkuntza diskriminatua (wymysoryz)

  Tiöma Fum Dökter (1993) Wilamowice, Polonia

  Wymysory hizkuntza diskriminatua izan da Bigarren Mundu Gerratik, bere jatorri alemanaren ondorioz. Poloniako gobernuak ez du hizkuntza hori onartzen. Hala ere, aipatzeko da azken urteetan hizkuntza ideologia aldatzen ari dela. 2013an Varsoviako unibertsitatean wymysory akademia sortu zuten, hizkuntza suspertzeko helburuarekin. (wymysoryz)

• Silesieraren berezitasunak

  Bartlomiej Wanot (1995) Laurahuta, Polonia

  Hizkuntza guztiak bereziak dira, guztiek baitituzte beraien egiturak, hiztegia... Silesieraren kasuan, alemanaren antz handia dauka, Silesia urte askoan Alemaniaren menpean egon zelako. Horren ondorioz, silesierak alemanetik datozen gauza asko erabiltzen ditu: hiztegia, egitura batzuk, etab.

• Ikasketek ekarri dute Euskal Herrira

  Carlos Esteban Callapa Flores (1986) Cochabamba, Bolivia

  Kultur aniztasuna eta eleaniztasuna interesatzen zaizkio eta baita bere uru jatorrian sakontzea ere. Hizkuntza ardatz hartuta eta identitatearekin lotuta, bere jaioterriko ekonomian eragin nahiko luke.

• Karelieraren bilakaera

  Tuomo Salonen (1993) Joensuu, Finlandia

  Finlandiako gobernuak ez du onartzen kareliera; alde horretatik, legalki ez daude babestuta. Urte askotan hizkuntza diskriminatua izan da, eta, horregatik, bere egoera ez da batere ona izan. Baina orain jendea berriro hasi da hizkuntza ikasten.

• Kareliera komunikabideetan

  Tuomo Salonen (1993) Joensuu, Finlandia

  Finlandiako komunikabideetan errusieraz gehiago idazten da karelieraz baino. Hala ere, badaude karelieraz lan egiten duten komunikabideak: telebista, irratia, egunkariak etab.

• Finlandiako hizkuntzak

  Tuomo Salonen (1993) Joensuu, Finlandia

  Finlandian hainbat hizkuntza hitz egiten dira: samiera, finlandiera, kareliera, suediera, ijito hizkera etab.

• Hizkuntza, behar-beharrezko tresna

  María Salomé Huinac Xiloj (1970) Cautel, Guatemala

  Hizkuntzaren indartze-prozesuan, konturatu dira hizkuntza oinarrizkoa dela beste faktore edo alderdi batzuk ez galtzeko: herria, ohiturak, kultura...

• Yukatakera arrisku egoeran

  Marcos Regino Pech Naal (1988) Xaya, Yukatan, Mexiko

  Yukatakera egoera arriskutsu batean dago. Instituzioek ez dute gauza handirik egiten; ez dago politika publikorik hizkuntza indartzeko, ezta lekurik erabiltzeko. Hizkuntzaren inguruan egiten diren gauzak lege eta arauak betetzeko egiten dira.

• Yukatakeraren erabilera eskolan eta hedabideetan

  Marcos Regino Pech Naal (1988) Xaya, Yukatan, Mexiko

  Badaude eskola elebidun batzuk, baina gehiena gaztelaniaz irakasten da; yukatakera oso gutxi erabiltzen da. Hedabideetan poliki-poliki gauzak aldatzen doaz eta hainbat gauza aurki daitezke yukatakeraz. Azkenaldian hizkuntzaren zabalkuntza handiagoa egiten dela uste du.

• Guztira 24 hizkuntza maia

  Marcos Regino Pech Naal (1988) Xaya, Yukatan, Mexiko

  Yukatanen yukatakeraz eta gaztelaniaz gain, badaude beste hizkuntza batzuk. Hizkuntza gutxituak dira. Guztira 24 hizkuntza maia daude. Mexikon yukatakera hitz egiten da; beste hizkuntza maia guztiak Guatemalan, Belizen eta Hondurasen hitz egiten dira.

• Huin Kuin herrixketan 14.000 herritar

  Tui Jose Benedito (1973) Tarauacá, Brasil

  Huin Kuin herrixketan 14.000 herritar daude gutxi gorabehera. 5 probintzietan banatzen da. Leku batzuetan %100ak hitz egiten du hatxa kuinera. Beste batzuetan %50ak. Eta besteetan portugesak indar gehiago du. Hiru testuinguru daude, beraz.

• Brasilen 150 hizkuntza, horietako asko galzorian

  Tui Jose Benedito (1973) Tarauacá, Brasil

  Brasilen 150 hizkuntza daude, baina horietatik 35 hizkuntza bakarrik dira hitz egiten direnak gaur egun. Izan ere, hizkuntza asko galzorian daude. Hatxa kuin hizkuntza 5 herritan mantentzen da.

• Budismoa

  Shakti Tamang Moktan (1986) Lalitpur, Nepal

  Erlijio aniztasun handia dago Nepalen. Shaktiren familia budista da. Buda Nepalen jaio zela esaten da eta jende asko joan ohi da haren jaioterria omen den Lumbini herrira.

• Nepaleko bandera

  Shakti Tamang Moktan (1986) Lalitpur, Nepal

  Nepaleko banderaren esanahia azaltzen du. Kolore urdinak lasaitasuna esan nahi du; gorriak, aldiz, odola. Ilargi bat eta eguzki bat daude. Jainkoa irudikatzen dutela uste da. Berezitasun nabarmenena, banderak bi triangeluren forma duela da.

• Nepaleko janzkera tradizionala

  Shakti Tamang Moktan (1986) Lalitpur, Nepal

  Ospakizun nazionaletan tipikoa den janzkera erakusten du. Hala ere, etnia bakoitzak bere janzkera dauka.

• Nepaleko ereserki nazionala

  Shakti Tamang Moktan (1986) Lalitpur, Nepal

  Nepaleko ereserki nazionala irakurtzen du eta idazkera erakusten du.

• Everest, munduko mendirik altuena

  Shakti Tamang Moktan (1986) Lalitpur, Nepal

  Everest, munduko mendirik altuena, Nepalen dago. Himalaiako mendikateko 8 zortzimilako mendi Nepalen kokatzen dira, tartean Everest.

• Nepalen berezitasunak

  Shakti Tamang Moktan (1986) Lalitpur, Nepal

  Hiru eremu geografiko bereizten dira Nepalen: alde batetik, Himalaiako mendi garaien eremua; bestetik, mendixken eremua, Pahad izenekoa (Euskal Herriaren antzekoena); eta azkenik, Terai lautada. Tenplu eta ibai asko daude Nepalen. Animalia aniztasun handia dago baita ere. Turistek hegazkinez ibilbideak egiten dituzte mendiak ikusteko eta baita ibaietan kayak jaitsierak ere.

• Nepaleko plater tipikoa

  Shakti Tamang Moktan (1986) Lalitpur, Nepal

  Nepalen ohikoa da plater bakarrean jaki desberdinak prestatzea: arroza, barazkiak, dilistak, okela curryarekin, entsalada eta jogurta. Bakoitza nola prestatzen den azaltzen du.

• Nepaleko ospakizun bereziak: Dashain eta Tihar

  Shakti Tamang Moktan (1986) Lalitpur, Nepal

  Nepalen komunitate ezberdin asko daude eta bakoitzak bere ospakizunak ditu. Baina bada ospakizun nazional bat, "Dashain" deiturikoa. 15 egun irauten du. Beste festa ezagun bat "Tihar" da. Bekokian "tika" bat ipini ohi diote anai-arrebek elkarri. "Tika"-ren koloreei buruz azalpenak ematen ditu. Bilbon nepaldar gehiago dagoenez, hara joan ohi dira urtero "Dashain" elkarrekin ospatzera.

• "Dandi-biyo" jolasa

  Shakti Tamang Moktan (1986) Lalitpur, Nepal

  Nepaleko jolas bat azaltzen du, "Dandi-biyo", euskal "Txirikiletan" jolasaren antzekoa.

• Kanika jolas bat

  Adrian . (2008) Eibar, Euskal Herria

  Kanika jolas bat, etxean egina. Mexikoko barraketan ohikoak dira, baina tamaina handian.

• "Pollera", Boliviako jantzi tradizionala

  Axel . (2007) Bolivia, Bolivia

  Jantzi tradizionalak. Bolivian gona luzeari "pollera" esaten diote. Koloretakoa izaten da. Buruan txapel modukoa janzten da. Emakumeek bakarrik eramaten dute arropa tradizionala.

• Boliviako janari tipikoak

  Axel . (2007) Bolivia, Bolivia

  Bolivian ohikoa da janari pikantea baina Axeli ez zaio gustatzen. Amak Boliviako plater batzuk egin ohi ditu: "picante de pollo", oilaskoa barazki saltsarekin, edo "cuñapé", gaztaz beteriko opila.

• Kongoko jantzi koloretsuak

  Stefia . (2010) Elgoibar, Euskal Herria

  Kongon askotan janzten dira koloretako zapiekin. Stefiak ere jantzi ohi du amak egindako soinekoa ospakizunen batetara joatean.

• Kongoko janari tipikoa: "fufu"

  Stefia . (2010) Elgoibar, Euskal Herria

  "Fufu", Kongoko plater tipikoa, erakusten du argazki batean.

• "Fufu" nola prestatzen den

  Stefia . (2010) Elgoibar, Euskal Herria

  "Fufu" nola egiten den azaltzen du: juka-irina ur beroarekin nahastuta.

• Ipar Irlandako egungo egoera

  Abbie White (1989) Belfast, Ipar Irlanda

  Ipar Irlandako egungo egoera politikoari buruz hitz egiten du. Orokorrean, leku zoragarria deritzo. Turismoari dagokionean ere, aurrerabideak eman dira bisitariak erakartzeko.

• Irlandarren izaera

  Abbie White (1989) Belfast, Ipar Irlanda

  Abbieren ustez, pertsona irekiak dira irlandarrak.

• Nolakoak dira Kuba eta kubatarrak

  Reiner Marrón Arnau (1977) La Habana, Kuba

  Leku zoragarria deritzo. Ur garden eta epela kostaldean; barnealdea, oso berdea eta menditsua. Bi urtaro nagusi daude: uda eta negua. Apirila aldera, zikloiak jasaten ohituta daudela kontatzen du. Lagunkoi eta eskuzabalak dira kubatarrak.

• Puru habanoak eta rona

  Reiner Marrón Arnau (1977) La Habana, Kuba

  Puru habanoak eta rona dira Kubako irudia. Hala ere, geroz eta jende gutxiago ikusten da puruak erretzen. Dantzarako musika, dominoa eta ron botilak ezinbesteko dituzte lagunak elkartzen direnean.

• Kubako eguraldi ona faltan botatzen du

  Reiner Marrón Arnau (1977) La Habana, Kuba

  Familia eta lagunak ez ezik, Kubako giroa faltan botatzen du. Egun ilunak, hotza eta euria ez ditu gustoko nahiz eta ohitu dela aitortu. Kuban bi ordu baino ez du irauten eguraldi txarrak.

• "Yaquis"-ak eta bestelako jolasak

  Reiner Marrón Arnau (1977) La Habana, Kuba

  "Yaquis" jolaserako izartxoen moduko 10 piezak eta pilota bat dira beharrezkoak. Azalpenak ematen ditu. Sokasaltoan edo txingoka ere aritzen dira haurrak, neskak gehienetan. Puxtarriekin jolasten dute mutilek. Futbola edo beisbola dira ezagunenak Kuban.

• "Arroz congrí" plater tipikoa da baina "arroza Kubako eran" ez da existitzen

  Reiner Marrón Arnau (1977) La Habana, Kuba

  "Arroz congrí" kubatar plater tipikoari buruzko azalpena. Platano mota asko dago eta modu desberdinetan presta daitezke gainera. Arroza kubatar erara, edo tomatearekin jatea hemen asmatutako platera dela dio: kubatar batentzat astakeria galanta omen da arroza tomatearekin jatea.

• "Arroz congri" nola egin eta noiz jan: jai egun bereziak

  Reiner Marrón Arnau (1977) La Habana, Kuba

  "Arroz congrÍ" prestatzeko errezeta. Plater hau egun berezietan jaten da. Asko daude urtean zehar, esaterako urtarrilaren lehen egunean Iraultzaren Garaipenaren Eguna ospatzen da. Egun honetan, hainbat ekitaldi politiko eta kultural antolatzen dira. Abenduaren 24a "Día de las madres" bezala ezagutzen da, abenduaren 31 ere familiarekin egoteko egun berezia da. Martxoak 8ak ere, emakumeen nazioarteko egunak, berebiziko indarra du Kuban.

• Iraultzaren ondorioz, gabonak ospatzeari utzi zioten Kuban

  Reiner Marrón Arnau (1977) La Habana, Kuba

  Kubako iraultzaren garaipenak elizaren gainbehera eragin zuela kontatzen du. Gabonak ospatzeari utzi ziotela dio. 1994. urteko Juan Pablo II aren bisitaren ondoren, badirudi akordioren bat egon zela eta berrio ekin zitzaion gabonak ospatzeari. Hala ere, jai eguna den arren, ez da asko ospatzen eta ez dira opariak egiten, garai batean bezala. Eibarren bai ospatzen dituzte.

• Ernesto "Che" Guevara

  Reiner Marrón Arnau (1977) La Habana, Kuba

  1955ean Fidel Castro erbesteratu zutenean gerrillarekin batu zen Mexikon; tartean zen Che Guevara. Hegoaldetik sartu ziren Kubara, Sierra Maestrako mendietan barrena joan ziren eta gerrillen guda egiten hasi ziren, Castroren agindupean. Kubaren erdialdean dagoen Villa Clara probintzian Cheren estua handi bat dago. Honen zergatia azaltzen du.

• Gaur egungo Kubari buruzko iritzia

  Reiner Marrón Arnau (1977) La Habana, Kuba

  Reinerren ustez, alde batetik, Kubak irekiera bat behar du; bestetik, Estatu Batuen blokeoak kalte handia egiten die bertako biztanleei, nekazaritza aldetik, esaterako, Kuba ez baita berez oso emankorra. Barrutik nahiz kanpotik ahalegin bat egin beharra dagoela uste du.

• Egiptori buruz

  Neama Fawzy Elsayed Abdelnaby (1989) Sidi Besher, Alexandria, Egipto

  Egipto ezaguna da bere kulturagatik. Hondartza asko daude eta bertako areak ezaugarri sendagarriak ditu. Museoak ere oso famatuak dira. Ezagunena piramideak dira.

• Familiarekin piramideetan

  Neama Fawzy Elsayed Abdelnaby (1989) Sidi Besher, Alexandria, Egipto

  Familiarekin piramideetan egondako argazkiak erakusten ditu.

• Egiptoarrak, jende alaia

  Neama Fawzy Elsayed Abdelnaby (1989) Sidi Besher, Alexandria, Egipto

  Egiptoarrak jende alaia dira. Kalean abestea eta dantzatzea gustatzen zaie. Gaur egun hemen bezala janzten dira. Batzuek buruko zapia eramaten dute baina beste batzuk ez. Jantzi tradizionala erakusten du argazki batean, baita faraoien garaikoa ere.

• Faraoien garaiko mahai-jolas bat

  Neama Fawzy Elsayed Abdelnaby (1989) Sidi Besher, Alexandria, Egipto

  Faraoien garaiko mahai-jolas bat azaltzen du.

• Egiptoko plater tipikoak

  Neama Fawzy Elsayed Abdelnaby (1989) Sidi Besher, Alexandria, Egipto

  "Kunafa" deituriko postrea erakusten du. Aberatsek gosaltzen jaten omen dute. "Ful" barazkiekin egindako platera da. Egiptoko ogia ere erakusten du.

• "Udaberriko festa", faraoien garaiko ospakizuna

  Neama Fawzy Elsayed Abdelnaby (1989) Sidi Besher, Alexandria, Egipto

  "Udaberriko festa" faraoien garaikoa da. Egiptoarrak parkeetara joaten dira egun pasa. Parkeetara sartzeko ordaindu egin behar da. Egun horretan, arrautzak margotzen dituzte eta kalean bazkaltzen dute. Egun horretako janari tipikoa arraina izaten da.

• Alemaniako jaki tipikoak

  Rüdiger Schmidt (1967) Hameln, Alemania

  Alemaniako iparraldeko jaki tipikoak "currywurst" edo saltxitxak dira. Ketchup eta curry ipintzen zaie gainetik. Hegoaldean, berriz, "schweinshaxe" edo txerri-ukondoa. Eibarren ospatu ohi den "Oktoberfest" jaialdian aurki daitezke bi plater hauek.

• Nolakoa da Maroko?

  Aisha Ourdi El Alaoui (1989) Er Rashidia, Maroko

  Marokon, bizimodua desberdina da berbereen zonaldeetan ala hiri handiagoetan. Klase desberdintasunak nabarmenak dira Marokon. Paisaia aldetik denetarik dago: hondartzak, mendiak, basamortua... Klima oso lehorra da.

• Marokoko klima

  Aisha Ourdi El Alaoui (1989) Er Rashidia, Maroko

  Klima oso ezberdina da Eibarren ala Marokon.

• Aisharen jaioterria, baserri girokoa

  Aisha Ourdi El Alaoui (1989) Er Rashidia, Maroko

  Aisharen jaioterria ez da nomada. Baserri girokoa da eta lursailak dituzte. Datilak landatzeko oso leku aproposa da, ez dutelako hezetasun handirik behar. Granadak ere landatzen dituzte.

• Erlijio musulmaneko otoitzak

  Aisha Ourdi El Alaoui (1989) Er Rashidia, Maroko

  Erlijio musulmana praktikatzen du. Egunean 5 aldiz otoitz egin behar dute, Mecara begira. Gaur egun aplikazioak daude Meca non dagoen jakiteko.

• Ramadana

  Aisha Ourdi El Alaoui (1989) Er Rashidia, Maroko

  Ramadana zer den eta zertarako egiten den azaltzen du.

• "Tajin", Marokoko plater tipikoa

  Aisha Ourdi El Alaoui (1989) Er Rashidia, Maroko

  "Tajin" Marokoko plater tipiko bat da eta etxean prestatu ohi dute. Ontzi berezi batean egiten da eta Marokotik ekartzen dute. Barazkiak eta haragia dira osagai nagusiak. Nola prestatzen den azaltzen du.

• Kuminoa, Marokon asko erabiltzen den espezia

  Aisha Ourdi El Alaoui (1989) Er Rashidia, Maroko

  Kuminoa Marokon asko erabiltzen den espezia da. Jaterakoan bota behar da, bestela zaporea galtzen du.

• Arkumearen eguna

  Aisha Ourdi El Alaoui (1989) Er Rashidia, Maroko

  Marokoko ohiturak ez dituzte galdu, baina desberdin ospatzen dituzte. "Arkumearen eguna" zer den azaltzen du; Ramadanaren ondoren izaten da. "Halal" erara hil behar izaten da arkumea.

• Senegaleko soinekoa

  Sebinda . (2010) Eibar, Euskal Herria

  Senegaleko soineko bat erakusten du. Egun berezietan janzten da.

• Senegaleko plater tipiko bat

  Sebinda . (2010) Eibar, Euskal Herria

  Senegaleko plater tipiko bat erakusten du. Pikantea ez zaio gustatzen Sebindari.

• Machu Picchu

  Maitane . (2009) Eibar, Euskal Herria

  Machu Picchu gune arkeologikoaren argazki bat erakusten du Maitanek.

• Ospakizunetarako jantzi berezia

  Maitane . (2009) Eibar, Euskal Herria

  Ospakizunetan janzten duten arropa berezi bat erakusten du, eskuz egina.

• Urte Berri txinatarra

  Yu Shuan . () Eibar, Euskal Herria

  Urte Berri txinatarra nola ospatzen duten azaltzen du. Familia afari batean elkartzen da eta opariak egiten dizkiote elkarri.

• Janari txinatarra

  Yu Shuan . () Eibar, Euskal Herria

  Txinan normalean bakoitzak arroz plater bat izaten du eta beste janari guztia mahaiaren erdian partekatzen da. Pekinen ohikoa da ahatea jatea. Yu Shuanen etxean prestatzen dituzten platerak aipatzen ditu. Bere gustukoenak zein diren esaten du. Txerria asko jaten da Txinan.

• Soja saltsa sukaldean asko erabiltzen da

  Yu Shuan . () Eibar, Euskal Herria

  Soja botila bat erakusten du, Bilboko txinatar jakien denda batetik ekarria. Zertarako erabiltzen den azaltzen du.

• Txinatar goxokiak

  Yu Shuan . () Eibar, Euskal Herria

  Txinatar goxoki batzuk erakusten ditu.

• Zotz txinatarrak

  Yu Shuan . () Eibar, Euskal Herria

  Zotz txinatarrak erakusten ditu. Egurrezkoak edo metalezkoak izan daitezke. Yu Shuanek egunero afaltzen du zotzekin.

• Mahai-jolas txinatar bat

  Yu Shuan . () Eibar, Euskal Herria

  Mahai-jolas txinatar bat azaltzen du.

• Marokoko janari tipikoak

  Mohamed . (2008) Eibar, Euskal Herria

  Kuskusa Marokoko plater tipiko bat da. Osagaiak aipatzen ditu. Tajina ere ezaguna da.

• Argentinarrak, oso abertzaleak

  Debora Carla Acosta (1987) Boca, Buenos Aires, Argentina

  Argentinarrei buruz, oso abertzaleak direla azaltzen du; txikitatik eskolan bandera jasotzen dute eta himno nazionala kantatzen irakasten diete. Argazki batean erakusten du helduagoak direnean ospatzen duten banderari zin egiteko ekitaldia.

• Argentinan asko dago ikusteko

  Debora Carla Acosta (1987) Boca, Buenos Aires, Argentina

  Turistek Argentinan egin ohi duten ibilbidea azaltzen du. Baina Deboraren ustez "beste Argentina" ezagutzeko, iparraldeko probintzietara joan beharra dago.

• Probintzia bakoitzak bere identitatea du

  Debora Carla Acosta (1987) Boca, Buenos Aires, Argentina

  Argentinako probintzia bakoitza autonomoa da eta bere berezitasunak ditu.

• Matea, Argentinako edari ezaguna

  Debora Carla Acosta (1987) Boca, Buenos Aires, Argentina

  Matea nola prestatzen den azaltzen du. Mikatza izan ohi da, baina gaur egun beste zapore batzuekin nahastuta ere saltzen da. Edateko erabiltzen diren ontziak material ezberdinetakoak izaten dira. Matea hotza ere edaten da, batez ere iparraldean, eta "tereré" deitzen zaio. Eguneko edozein momentutan hartzen da matea.

• Jantzi tradizionalak

  Debora Carla Acosta (1987) Boca, Buenos Aires, Argentina

  Gizon eta emakumeen jantzi tradizionalak erakusten ditu. Ospakizun berezietan janzten dituzte.

• Maiatzaren 25eko ospakizuna

  Debora Carla Acosta (1987) Boca, Buenos Aires, Argentina

  Maiatzak 25eko iraultzaren ospakizuna da Argentinako festarik garrantzitsuena. Nola janzten diren eta zer jaten duten aipatzen du.

• "Locro", egun berezietako platera

  Debora Carla Acosta (1987) Boca, Buenos Aires, Argentina

  "Locro" zer den azaltzen du. Egun berezietan jan ohi da.

• Alfajorea, gozoki tipikoa

  Debora Carla Acosta (1987) Boca, Buenos Aires, Argentina

  Alfajoreak Argentinako gozoki tipikoa dira. Mota askotakoak daude.

• Argentinako iparraldean, bero handia eta euri gutxi

  Debora Carla Acosta (1987) Boca, Buenos Aires, Argentina

  Argentinako klima ezberdina da zonaldearen arabera. Iparraldean hezetasun eta bero handia dago. Gutxitan egiten du euria, baina egiten duenean asko egiten du eta arazoak izaten dituzte uholdeekin. Eibarrera etorri zenean hasieran gustuko zuen euria.

• Pakistaneko objektu eta apaingarri batzuk

  Mahnoor . (2010) Eibar, Euskal Herria

  Pakistaneko objektu batzuk erakusten ditu. Garraioak. Jantziak eta apaingarriak.

• Senegaleko aniztasuna

  Rokhaya Diaw () Dakar, Senegal

  Senegal Afrikako kostaldeko herrialde bat da. Aniztasun handia dago, bai kulturalki, bai janari edo janzkera aldetik ere. Gambia Senegal "barruan" kokatua dagoela esan daiteke. Senegalen erlijio musulmana da nagusi baina katolikoak ere badaude eta bi erlijioetako festak batera ospatzen dituzte, arazorik gabe.

• Eibar eta Senegaleko kaleko giroa, antzerakoa

  Rokhaya Diaw () Dakar, Senegal

  Eibarren astebururo kalean festa dagoela ematen du. Senegalen ere bizitza asko egiten dute kalean.

• Senegaleko janari tipikoak

  Rokhaya Diaw () Dakar, Senegal

  "Thieboudienne" izeneko platera da Senegaleko ezagunena. Arroza, arraina eta barazkiak ditu. Kakahuete saltsa ere tipikoa da; "maafé" izeneko platera egiteko erabiltzen da.

• Senegaleko ohiturak mantentzen saiatzen dira

  Rokhaya Diaw () Dakar, Senegal

  Senegaleko ospakizunak egiten jarraitzen dute hemen ere. Senegalen larunbatero emakumeak elkartu eta askaria egiten dute norbaiten etxean, festa giroan. Seme-alabei hango ohiturak helarazten saiatzen dira.

• Ramadanaren zentzu solidarioa

  Rokhaya Diaw () Dakar, Senegal

  Erlijio musulmanekoak dira eta etxean egiten dute otoitz. Ramadana egin ohi dute. Solidaritatezko ekintza moduan ulertzen dute.

• Senegaleko musika tresna bat

  Rokhaya Diaw () Dakar, Senegal

  Senegaleko danbor txiki bat erakusten du. Festetan erabili ohi da.

• Senegaleko jantziak

  Rokhaya Diaw () Dakar, Senegal

  Senegaleko soineko batzuk erakusten ditu. Ospakizun berezietan erabiltzen dira. Ostiralak bereziak izaten dira Senegalen.

• Senegaleko jolas bat

  Awa Balla . (2011) Rokhaya Diaw () Eibar, Euskal Herria

  Senegaleko jolas bat erakusten dute ama-alabak.

• Senegaleko abesti bat

  Awa Balla . (2011) Rokhaya Diaw () Eibar, Euskal Herria

  Senegaleko abesti bat kantatzen dute ama-alabak.

• Ilean txirikordak nola egiten diren

  Estrella . (2010) Elgoibar, Euskal Herria

  Txirikordak ilean nola egiten diren erakusten du Estrellak.

• Lehen aldiz Txinara

  Cristina . (2006) Elgoibar, Euskal Herria

  Cristina 2019ko udan egon zen lehenengo aldiz Txinan. Jende eta auto pila bat zeuden han.

• Txinatar zotzak

  Cristina . (2006) Elgoibar, Euskal Herria

  Txinatar zotzak erakusten ditu. Han ohikoa da jateko zotzak erabiltzea baina Cristinak nahiago ditu hemengo sardexka eta koilara.

• Txinan plateren ordez, katiluak

  Cristina . (2006) Elgoibar, Euskal Herria

  Plateren ordez ohikoa da katiluak erabiltzea Txinan.

• Urte Berri txinatarra, ilargiaren arabera

  Cristina . (2006) Elgoibar, Euskal Herria

  Txinan ilargiaren arabera kalkulatzen da Urte Berria.

• Brasilgo paisaia eta biztanle aniztasuna

  Simone De Sousa (1972) Pernambuco, Recife, Brasil

  Brasilgo Recife hirikoa da. Kostaldean dago, Salvador de Bahiaren goialdean. Brasil oso handia da; Espainia 17 aldiz bezalakoa. Paisaia eta biztanle aldetik aniztasun handia dago.

• Brasilgo hizkuntza ofiziala, portugesa

  Simone De Sousa (1972) Pernambuco, Recife, Brasil

  Paisaia eta biztanle aldetik aniztasun handia dago Brasilen. Hala ere, hizkuntza ofiziala bakarra da, portugesa, nahiz eta hegoaldeko leku batzuetan beste hizkuntza batzuk hitz egiten diren, alemana eta japoniera, adibidez. Hizkuntza indigenak ia galduta daude; guaraniera da hiztun gehien dituena. Eskoletan portugesez irakasten da. Bigarren hizkuntza ikasiena ingelesa da. Brasilgo portugesa eta Portugalekoa hizkuntza bera dira.

• Brasildarrei buruzko aurreiritziak

  Simone De Sousa (1972) Pernambuco, Recife, Brasil

  Egia da, orokorrean, brasildarrek bizitzaren ikuspegi positiboa dutela. Baina aurreiritzi negatiboak ere badaude, Euskal Herriari buruz bezala. Brasildarrak alperrak direla esaten da, parrandazaleak... eta inauteriei buruzko ideia okerrak ere badaude.

• San Juan jaiak Brasilen

  Simone De Sousa (1972) Pernambuco, Recife, Brasil

  Bere eskualdean San Juanak ospatzen dira, hemengoen oso ezberdinak. Frantziar jatorriko dantza berezi batzuk egiten dituzte. Brasilen negua izaten da eta suak pizten dituzte kalean.

• Bere eskualdeko inauteriak

  Simone De Sousa (1972) Pernambuco, Recife, Brasil

  Inauteririk ezagunena Rio de Janeirokoa da, baina ez du zerikusirik, adibidez, Simoneren eskualdekoarekin. Txarangaren atzetik dantzan ateratzen da jendea mozorrotuta.

• "Brigadeiro", Brasilgo goxoki tipikoa

  Simone De Sousa (1972) Pernambuco, Recife, Brasil

  "Feijoada" oso plater tipikoa da Brasilen, hemengo babarrunen antzekoa. Umeen artean goxoki ezagunena "brigadeiro"-a da. Esne kondentsatua eta txokolatearekin egiten da.

• Brasilgo inauteriez saltzen den irudia

  Simone De Sousa (1972) Pernambuco, Recife, Brasil

  Brasilgo inauteriei buruz saltzen den irudia, arropa gutxi daramaten emakumeena da. Baina samba eskoletan milaka parte-hartzaile egoten dira eta hauetatik bi emakume bakarrik izaten dira arropa gutxirekin ateratzen direnak. Hala ere, Simoneren eskualdean desberdinak dira inauteriak. Dantza bereziak egiten dituzte, "frevo" deiturikoa adibidez.

• Brasili buruzko datuak: kokapena, biztanleria...

  Simone De Sousa (1972) Pernambuco, Recife, Brasil

  Brasili buruzko datuak azaltzen ditu: kokapen geografikoa, biztanleria...

• Italiako Calabria eskualdekoa da Emilio

  Emilio Malvaso () Calabria, Italia

  Italiako Calabria eskualdekoa da Emilio. Toki honi buruzko datuak eta bitxikeriak kontatzen ditu. Italiako hegoaldean kokatua dago, "botaren" puntan. Bertako "Ciro" ardoa ezaguna da.

• Calabriako hizkuntzak

  Emilio Malvaso () Calabria, Italia

  Calabrian italiera hitz egiten da baina baita bertako dialektoa ere. Albaniera, greziera eta okzitaniera ere hitz egiten dira.

• Kataluniako paisaia eta biztanleak

  Quico Pugès Suárez (1981) Vic, Bartzelona, Katalunia

  Katalunian kontraste handia dago paisaiari dagokionez: Pirinio aldea eta Mediterraneo aldea bereizi daitezke. Jendearen izaera ere desberdina da zonaldearen arabera. Bestalde, Bartzelona hiriburua aniztasun handiko hiria da.

• Quicoren jaioterria: Vic

  Quico Pugès Suárez (1981) Vic, Bartzelona, Katalunia

  Historia askoko hiria da Vic, oso polita. Mendiz inguratuta dago eta askotan lainoz estalia egoten da. Agian horregatik jendea pixka bat itxia dela uste du Quicok. Vic-en pertsonak baino txerri gehiago dagoela esan ohi da; bertako hestebeteak oso famatuak dira

• Katalanei buruzko aurreiritziak

  Quico Pugès Suárez (1981) Vic, Bartzelona, Katalunia

  Beti esan ohi da katalanak zekenak direla. Baina hain justu orain giro politikoa nahasia denean, jendea oso eskuzabala da.

• Kataluniako txikitako jolasak

  Quico Pugès Suárez (1981) Vic, Bartzelona, Katalunia

  "Harri, orri, ar" jolasa Katalunian ere egiten da; han "Pedra, paper, tisora" deitzen da. Txikitan jolasten zuten beste joko bat, "Arranca cebes" (tipulak atera) azaltzen du.

• Kataluniako plater tipikoak

  Quico Pugès Suárez (1981) Vic, Bartzelona, Katalunia

  Kataluniako plater tipikoak: "Pa amb tomàquet" (ogia tomatearekin) eta "Calçots" (tipulak).

• Sant Jordi eguna

  Quico Pugès Suárez (1981) Vic, Bartzelona, Katalunia

  Sant Jordi egunean (apirilak 23) tradizioa da arrosa eta liburuak oparitzea. Egun horretan ikastetxeetan literatur sariak ere ematen dira. Kataluniar kultura eta hizkuntza bultzatzen duen festa da.

• "Castellers"-ak, aniztasunaren adibide

  Quico Pugès Suárez (1981) Vic, Bartzelona, Katalunia

  "Castellers"-ek (gizaki dorreek) ezaugarri desberdinetako jendea elkartzen dute, eta aniztasunaren adibide polita dira.

• Kataluniar jantzi tradizionalak

  Quico Pugès Suárez (1981) Vic, Bartzelona, Katalunia

  "Barretina" kataluniar txapel tipikoaren historia azaltzen du. "Espardenya"-k (abarketak) espartzuzkoak izaten dira.

• "Tió de nadal", gabonetako opariak ekartzen dituen enborra

  Quico Pugès Suárez (1981) Vic, Bartzelona, Katalunia

  "Tió de nadal"-en tradizioa azaltzen du: gabonetan, "kaka egin" eta opariak ateratzen dituen enborra. Garai bateko Olentzerorekin antzekotasunak baditu.

• Jatorduetako ohiturak Saharan

  Hassun . () El Aaiun, Mendebaldeko Sahara

  Saharan, familia guztiak plater handi bakar batetik jaten du. Eskumako eskua erabili behar da jateko.

• Saharako janari tipikoak

  Hassun . () El Aaiun, Mendebaldeko Sahara

  Saharako janari tipikoak: arroza okelarekin, gisatuak, kuskusa, falafela...

• Saharako ospakizun garrantzitsuenak

  Hassun . () El Aaiun, Mendebaldeko Sahara

  Saharako ospakizun garrantzitsuenak: Eid al Fitr (Ramadanaren amaiera), Aid el Kebir (bildotsaren festa)

• Albaniako arropa tradizionala

  Sadina . (2009) Puka, Albania

  Albaniako arropa tradizionala erakusten du, familiako argazki batzuetan.

• Albaniako plater tipikoak

  Sadina . (2009) Puka, Albania

  Albaniako plater tipiko bat "byrek" deitzen den kalabazaz edo barazkiz beteriko pastel bat da. Gabonetan jaten den postre tipikoa "bakllava" da.

• Meskitan egiten dituzten ekintzak

  Imane Merini (1992) Oujda, Maroko

  Elgoibarko komunitate musulmanean elkar laguntzen dute eta ospakizunak ere egiten dituzte. Meskitan elkartu ohi dira. Imanek, adibidez, ingelesa irakasten die haurrei meskitan. Arabieraz idazten eta irakurtzen ere ikasten dute.

• Erlijio musulmaneko 5 betebeharrak eta Ramadana

  Imane Merini (1992) Oujda, Maroko

  Erlijio musulmaneko 5 betebeharrak azaltzen ditu. Horietako bat, Ramadana, zer den azaltzen du.

• "Bildotsaren festa"

  Imane Merini (1992) Oujda, Maroko

  "Bildotsaren festa", Ramadanetik 2 hilabetera ospatzen dute. Zentzu erlijiosoa dauka: Jainkoari eskainitako sakrifizio bat da. Baina zentzu soziala ere badu: arkumearen erdia familia behartsuei entregatu behar diete. Ohitura da, baita ere, haiek bazkarira gonbidatzea.

• Harritxoekin egiten den Marokoko jolas bat

  Imane Merini (1992) Oujda, Maroko

  Harritxoekin egiten den Marokoko jolas bat azaltzen du.

• Marokoko plater tipikoak: oilasko-pastela eta kuskusa

  Imane Merini (1992) Oujda, Maroko

  Marokoko plater tipikoak: oilasko-pastela eta kuskusa.

• Ospakizunak eta ezkontzak

  Imane Merini (1992) Oujda, Maroko

  Marokon aniztasun kultural handia dago. Ospakizun berezietarako emakumezko janzkerak erakusten ditu. Ezkontzak Marokon.

• Oujda, Imaneren jaioterria

  Imane Merini (1992) Oujda, Maroko

  Oujda, bere jaioterriko argazkiak erakusten ditu eta hiriari buruzko azalpenak ematen ditu.

• Transilvania, Drakularengatik ezaguna

  Adriana Maria Schiau () Sibiu, Errumania

  Errumania non dagoen eta nolakoa den azaltzen du. Maria Transilvaniakoa da. Zonalde hori famatua da Drakula kondearengatik. Udan turista asko joaten da bere gaztelua ikustera.

• Errumaniako plater tipikoak

  Adriana Maria Schiau () Sibiu, Errumania

  Errumaniako plater tipikoak: "Sarmale" gabonetan (azarekin bildutako haragia eta arroza) eta "Mamaliga" (arto-irinaz eginiko opila). Zonaldearen arabera janari desberdina jaten da. "Mititei" (saltxitxa modukoak) tipikoak dira azoketako janari-postuetan.

• Aste Santuko ohitura: arrautzak margotzea

  Adriana Maria Schiau () Sibiu, Errumania

  Aste Santuan Errumanian ohitura da arrautzak margotzea eta Pazko Igandean lagun edo senideen artean arrautzak elkarren artean kolpatu eta gero jatea. Errumanian Aste Santua hemen baino astebete beranduago izaten da. Arrautzak margotzeko koloretako hauts bereziak egoten dira. Baina Mariak modu naturalean tindatzen ditu, tipula-orriekin batera egosita. Gainera, hostotxoak pegatzen dizkie, marrazkiak egiteko.

• Bihotzean herrialde bakoitzeko zati bat

  Khalila Lamkhanter Ouafa (1989) Fraita, Maroko

  Etorkinen eta bertakoen arteko elkarbizitza aurreratu dela uste du Khalilak. Askotan, "kanpotar" bezala azaltzen du bere burua, baina bera ez da horrela sentitzen.

• Ramadan-a, purifikazio hilabete bat

  Khalila Lamkhanter Ouafa (1989) Fraita, Maroko

  Euskal Herriko eta Marokoko festak eta ohiturak ospatzen dituzte. Marokoko jaiak erlijioarekin lotuta daude. Ramadan-a zer den azaltzen du. Purifikazio hilabete bat da, bizitzan zerbait aldatzeko: besteei lagundu, elikaduran hobetu...

• Koronabirusa dela eta, gurasoak ezi ikusi

  Khalila Lamkhanter Ouafa (1989) Fraita, Maroko

  Khalilaren gurasoak Marokora bueltatu ziren anai txikienarekin. Faltan botatzen ditu eta koronabirusarekin ezin izan zidra ikusi.

• Elikagai brasildar batzuk ezin lortu

  Joao Pedro Lima (2007) San Luis, Brasil

  Brasilen jaten zituzten gauza batzuk hemen aurkitzea zaila dela kontatzen du. Adibidez, feijoada egiteko erabiltzen den irin berezia lortzea zaila da.

• Ezberdintasun handia Brasilgo eta Euskal Herriko ihauterien artean

  Joao Pedro Lima (2007) San Luis, Brasil

  Brasil uztea zaila izan bazen ere, Zumarragan gustora bizi da eta segurtasun handiagoarekin bizi da. Gurasoek askatasun gehiago ematen diete hemen. Ezberdintasun handia dago Brasilgo eta Euskal Herriko ihauterien artean

• Euskal Herriko klima nahiago du Brasilgoa baino

  Joao Pedro Lima (2007) San Luis, Brasil

  Brasilen bero asko egiten du eta euria egiten duenean, egun batez ur asko erortzen da. Euskal Herriko klimarekin gustora dago.

• Brasil eta Euskal Herriaren arteko ezberdintasun batzuk: janaria, ospakizunak...

  Werner Lima Brito (1968) San Luis, Brasil

  Etxean, Brasileko platerak eta bertakoak jaten dituzte. Brasilen ospatzen zituzten jai batzuk. Orokorrean jendea animatuagoa da Brasilen. Elizkizunetan abestu eta dantzatu egiten dute eta hemen ez.

• Brasilen segurtasun eza handia: lapurretak, tiroketak...

  Werner Lima Brito (1968) San Luis, Brasil

  Brasilen bizi zirenean, kotxea lapurtu zieten eskuetan armak zituztela. Beste behin, tiroketa baten ondorioz, bala bat etxera sartu zen. Istorio ezberdinak kontatzen ditu.

• Euskal Herriko hotza, Brasileko beroa baino hobeagoa

  Werner Lima Brito (1968) San Luis, Brasil

  Brasileko eta Euskal Herriko klima oso ezberdina da. Nahiz eta hemen hotz egin, Brasilen bero larregi egiten duela uste du. Zumarragara heldu arte ez zuten elurra ikusi. Brasilen urtaroak nolakoak diren.

• "Polonian, hobe ilitzateke hiltzea gaixotzea baino"

  Karolina Angelika Szczygielska (1998) Lubartów, Polonia

  Euskal Herrian ditugun abantailez kexu garela entzuteak min ematen dio Karolinari. Poloniarekin alderatuz, osasunari dagokionean batez ere, egoera askoz hobea bizi dugula dio. Tamalgarria da hango osasun-sistema.

• Polonian ez da oso osasungarri jaten

  Karolina Angelika Szczygielska (1998) Lubartów, Polonia

  Poloniako janari tradizionala ez da batere osasungarria. Barazkiak, arraina, entsaladak eta antzerako jakiak ez zituen ia ezagutzen; han ez dira kontsumitzen.

• Poloniarrak, itxiagoak

  Karolina Angelika Szczygielska (1998) Lubartów, Polonia

  Harremanak izateko modua ere desberdina da. Kalean baino, etxeetan biltzeko ohitura handiagoa dago Polonian. Euskaldunak itxiak omen baina, bene-benetako itxiak, poloniarrak direla dio Karolinak.

• Hizkuntza zaila da Poloniera

  Michalina Szczygielska (1975) Lubartów, Polonia

  Poloniera eta gaztelania hitz egiten ditu. Euskara baino zailagoa iruditzen zaio poloniera letra konposatuak eta ahoskera zaila duelako, besteak beste. Bere abizena, adibidez, 6 kontsonantez hasten da. Gaztelera aldiz erraza iruditzen zaio eta erraz ikasi zuela dio.

• Poloniako Gabonetan, erlijioa eta familia oso nabarmen

  Michalina Szczygielska (1975) Lubartów, Polonia

  Poloniako Gabonak oso desberdinak eta bereziak dira. Erlijioak eta familia arteko ospakizunek pisu handia dute. Abenduaren 6a, "Santa Claus" eguna litzateke. Abenduaren 24a eta 25ari buruzko azalpenak ematen ditu. Abenduaren 26a ere ospatzen dute: San Esteban.

• Aste Santu eta Pazko-bigarreneko ohiturak

  Michalina Szczygielska (1975) Lubartów, Polonia

  Aste Santuan, larunbata ospatzen dute: jakiak bedeinkatzen dituzte elizan, arrautzak, batez ere, eta Berpizkunde Igandean gosaltzen direla kontatzen du. Gizonezkoek emakumeei ura botatzea litzateke Pazko-bigarreneko ohitura nagusia.

• Herriko etxean landetxea dute

  Manuel Peña Fernandez (1939) Villanueva de las Peras, Espainia

  Herrira ahal zuen denetan joaten zen, ehiza garaian batez ere. Landetxe haundi bat daukate eta familia osoa joaten dira.

• Udan beti herrira

  Pello Biain Peña (2002) Urretxu, Euskal Herria

  Pelloren amaren lagunek askotan inbidia zuten, beste herri bat zuelako berak. Udan herrira joaten dira beti. Pellorentzat, deskonektatzeko modu bat da. Lagunak ditu han.

• Errioxarra, katalana eta euskalduna sentitzen da

  Rosa Fernandez Fernandez (1961) Arnedillo, Errioxa, Espainia

  Errioxarra, katalana eta euskalduna sentitzen da. Egokitzeko gaitasun handia dauka

• Kataluniako ohitura batzuk mantentzen

  Rosa Fernandez Fernandez (1961) Arnedillo, Errioxa, Espainia

  San Jordi egunean liburuak oparitzea, San Juan sua, hizkuntza... mantentzen ditu.

• Valle de la Serenako bizimodua

  Leonor Nogales García (1953) Valle de la Serena, Badajoz, Espainia

  5-6 urterekin etorri zen Euskal Herria, lehenengo Aizpurutxora (Azkoitia) eta gero Zumarragara. Gurasoen herrian wolframio meatze bat zegoen eta herritarrek egiten zuten bertan lan. Bigarren Mundu Gerran alemanen esku zegoen meatzea; handik ateratako materialarekin soldaduentzako kaskoak egiten ziren. Baina gerra ondoren meatzea itxi egin zen eta orduan hasi zen jendea handik alde egiten. Herria handia da baina gaur egun biztanle gutxi ditu. Udan gurasoen etxera itzultzen dira eta han badituzte senideak.

• Anaiaren oroitzapenak

  Leonor Nogales García (1953) Valle de la Serena, Badajoz, Espainia

  Gurasoek lan egiten zuten meatzea itxi zenean, lan bila etorri behar izan zuten Euskal Herrira. Leok txikitako oroitzapen gutxi du, baina anaia zaharrenak gogoan du hango bizimodua: baserriko lan gogorrak, jolasteko denbora gutxi...

• Extremadurako plater tipikoak

  Leonor Nogales García (1953) Valle de la Serena, Badajoz, Espainia

  Extremadurako platera tipikoak mantendu izan dituzte. Gurasoek "migak" (ogi-mamiak), potajea, gazpatxoa... egiten zituzten. Gisatuak.

• Amaren herrira udak pasatzera

  Jokin Rodriguez Nogales (1982) Zumarraga, Euskal Herria

  Umetan amaren herrira ("pueblora") autobusez egiten zuten bidaia. Udak pasatzen zituzten han. Autobuseko ilusio giroa du gogoan. Hemendik eramaten zituzten gauzak eta handik bueltan ekartzen zituztenak. 14 orduko bidaia neketsuak izaten ziten. Bere nortasunaren parte bat handik dator.

• Palentziako bizitza umetan

  Celia Rubio Antolín (1940) Cobos de Cerrato, Palentzia, Espainia

  Aitak ahuntzak zaintzen zituen, anaiak behiak eta neskek etxeko-lanak egiten zituzten. Ondo bizi ziren, baina Zumarragan hobeto, aurrera egin baitzuten: etxe propioa erosi, lana aurkitu... Anaia zaharrena 32 urterekin hil zen. Beste sei anai-arrebetatik Celia bakarrik geratzen da, 82 urte betetzear.

• Hemengo jakiak prestatzen ikasi

  Celia Rubio Antolín (1940) Cobos de Cerrato, Palentzia, Espainia

  Aitak bi txerri hiltzen zituen eta txerrikiekin egiten zuten lapikokoa. Gaztelan aza bakarrik ezagutzen zuten, ez zerba edo espinakarik; horiek hemen ezagutu zituen. Galdetuz ikasi zuen jakiak nola prestatu.

• Euskalduna eta "el pueblo"-koa

  Gorka Hermosa Sánchez (1976) Urretxu, Euskal Herria

  Gurasoen jatorrizko herriekin kontaktu oso zuzena du. Kuadrila du han ere. Hangoa dela ere sentitzen du.

• Aiton-amonen ohiturak

  Gorka Hermosa Sánchez (1976) Urretxu, Euskal Herria

  Aiton-amonen herriko ohiturak mantendu dituzte: hitz egiteko era, esamoldeak, gastronomia, izakera... Hegoaldeko jendea irekiagoa da.

• Marokora itzuli zen semeekin

  Souad Ouafa Hamriri (1968) Torres de Alcala, Maroko

  Azpeitian 10 urtez lan egin ondoren, Marokora itzuli zen semeekin. Joan-etorrian ibili ziren. Semeek Azpeitian euskaraz eta gazteleraz hitz egiten zuten eta Marokon arabiarrez hitz egiten eta idazten ikasi zuten.

• Tajin-a prestatzen du

  Sidi El Bouanani Ouafa (1990) Zumarraga, Euskal Herria

  Tajin-a prestatzen zuen anaientzat ama lanean zegoenean.

• Bere buruaren aurkezpena

  Daniel Landart Urruti (1946) ,

  Daniel Bertrand “Pettan” Landart Urruti berez, baina denek Daniel.